Τα περισσότερα καυσόξυλα στη χώρα μας χρησιμοποιούνται κυρίως για θέρμανση σε σόμπες, ξυλολέβητες ή τζάκια, καθώς και για χρήση σε εξωτερικούς χώρους και μπάρμπεκιου. Ωστόσο δεν είναι όλοι οι τύποι ξύλου κατάλληλοι για όλες τις χρήσεις.
Στην ουσία, απαιτείται μια σχετική έρευνα ώστε να καταλήξουμε σε ποιό καυσόξυλο είναι στην πραγματικότητα το καλύτερο για εμάς. Διαφορετικοί τύποι ξύλου για παράδειγμα φλέγονται γρηγορότερα, άλλοι έχουν μεγαλύτερη διάρκεια καύσης, άλλοι δημιουργούν καλύτερα κάρβουνα, και κάποιοι άλλοι δημιουργούν μόνο προβλήματα.
Τι πρέπει να έχουμε στο νου μας:
Ένας σωστός συνδυασμός 2-3 διαφορετικών ξύλων κάνει την καλή φωτιά.
Αγοράζουμε πάντα ξερά ξύλα, τα οποία καλό είναι να έχουν κοπεί τουλάχιστον 6-8 μήνες πριν και να έχουν στεγνώσει φυσικά, αλλιώς το τζάκι μας κινδυνεύει να γεμίσει καπνούς.
Τοποθετούμε τα ξύλα σε μέρος χωρίς υγρασία, καλά αεριζόμενο και προσέχουμε να μη βραχούν.
Ποτέ δεν καίμε βαμμένα ή επεξεργασμένα ξύλα ή κομμάτια επίπλων, καθώς κάτι τέτοιο είναι επικίνδυνο για την υγεία μας
Ποια καυσόξυλα να πάρω για θέρμανση;
Γενικά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν μπορούν όλα τα είδη ξύλου να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμη ύλη, καθώς και ότι δε δίνουν όλα τα καυσόξυλα τα ίδια θερμικά αποτελέσματα.
Υπάρχουν γενικά 2 τύποι καυσόξυλων, τα μαλακά και τα ξηρά. Με τον όρο ξηρά ξύλα δεν εννοούμε απαραίτητα τα σκληρότερα σε υφή, καθώς επίσης και αυτά που αποκαλούμε μαλακά ξύλα δεν είναι πάντα μαλακά στην υφή.
Η διαφορά έγκειται κυρίως στη φυσική δομή, την πυκνότητα και το ποσοστό υγρασίας των δύο τύπων. Έτσι, ξηρά χαρακτηρίζονται τα καυσόξυλα που έχουν μεγαλύτερη πυκνότητα και περιέχουν μεταξύ 10 και 15% υγρασία. Τα σκληρά ξύλα καίγονται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ενώ ταυτόχρονα παράγουν μεγαλύτερα ποσοστά θερμότητας. Από την άλλη, τα μαλακού τύπου ξύλα περιέχουν μεγαλύτερα ποσοστά υγρασίας. Κατά κανόνα είναι κολλώδη και είναι πιθανό να προκαλέσουν συσσώρευση αυτών των ουσιών στην καπνοδόχο. Ωστόσο, καίγονται γρηγορότερα από τα ξηρά ενώ ταυτόχρονα παράγουν μεγάλη φλόγα.
Τα ξηρού τύπου ξύλα είναι ιδανικά για ξυλολέβητες και τζάκια, καθώς καίγονται αργά και έχουν ήρεμη φλόγα. Από την άλλη, τα μαλακού τύπου χρησιμοποιούνται συνήθως ως προσανάμματα σε συνδυασμό με τα σκληρά. Συχνή είναι η χρήση τους και σε εξωτερικούς χώρους, λόγω του μεγάλου ποσοστού καπνού που παράγουν.
Σκληρού τύπου Καυσόξυλα
Δρυς
Από τα πλέον δημοφιλή καυσόξυλα, η βελανιδιά καίγεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, παράγοντας μια ήπια φλόγα χωρίς ανεπιθύμητες σπίθες. Παρ’ όλο που δεν είναι το καλύτερο από άποψη θερμικής απόδοσης, η δρυς προτιμάται κατα κόρον στη χώρα μας λόγω της μεγάλης διάρκειας στην καύσης της.
Ελιά
Η ελιά είναι από τα ξύλα που συστήνονται για καύση στο τζάκι. Είναι ξύλο αργής καύσης. Καίγεται η ρίζα αλλά και ο κορμός. Ανάβει με σχετική ευκολία και η καύση της διαρκεί αρκετή ώρα. Χρησιμοποιείται για να διατηρεί τη φωτιά, ενώ τα αναρίθμητα λεπτά κλωναράκια που έχουν προκύψει από το κλάδεμα είναι ιδανικά για προσάναμμα.
Μαλακού τύπου καυσόξυλα
Δημοφιλή είδη μαλακού ξύλου για καύση:
Κέδρος
Όταν καίγεται, εκπέμπει μια χαρακτηριστική ευχάριστη οσμή. Παράγει μικρή φλόγα που δίνει μια γλυκιά, διαρκή θερμότητα. Χρειάζεται προσοχή καθώς “σκάει”.
Πεύκο
Χρησιμοποιείται πάρα πολύ στην Ελλάδα, κυρίως ως προσάναμμα. Φλέγεται πολύ γρήγορα και το ίδιο γρήγορα καίγεται. Γι αυτό το λόγο, χρειάζεται συχνή ανανέωση. Δεν προτείνεται για χρήση σε τζάκια, σόμπες ή λέβητες παρά μόνο στην αρχή ως προσάναμμα, καθώς έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ρητίνη. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στις σπίθες που τυχόν πετάει, κάτι το οποίο είναι υπεύθυνο για πολλές πυρκαγιές σε σπίτια της Ελλάδος.
Οξιά
Είναι το σκληρότερο από όλα τα μαλακά ξύλα. Χρησιμοποιείται ως κύριο καυσόξυλο συνήθως, ανακατεμένο με σκληρά ξύλα, κυρίως σε κλειστές σόμπες. Καλό θα ήταν να μη χρησιμοποιείται σε ανοικτού τύπου τζάκια καθώς παράγει πολύ καπνό.
Pellets
Μια εναλλακτική λύση για θέρμανση είναι τα pellets. Αν είναι πιστοποιημένα για την ποιότητα και τη σύστασή τους, τα pellets έχουν πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα καυσόξυλα (λιγότερος καπνός και πιο αργή αλλά και σταθερή καύση). Παρόλα αυτά, δυστυχώς ένα μεγάλο ποσοστό pellets που κυκλοφορούν στην αγορά είναι αμφιβόλου προελεύσεως και εντελώς ακατάλληλα.
Ποιός τύπος ξύλου προσφέρει περισσότερη θερμότητα;
Αυτό που μας επιτρέπει να γνωρίζουμε πρακτικά το ποσοστό της ζέστης που θα επιτύχουμε στο χώρο μας με την καύση κάθε ξύλου είναι η θερμογόνος δύναμη. Η θερμογόνος δύναμη μετρά την ικανότητα παραγωγής θερμικής ενέργειας ενός υλικού, το οποίο μπορεί να καεί, κατά την καύση του. Είναι η θερμική ενέργεια που εκλύεται κατά την καύση ενός κιλού στερεού ή υγρού καυσίμου ή ενός κυβικού μέτρου αερίου καυσίμου που βρίσκεται σε κανονικές συνθήκες. Βάση της θερμογόνου δύναμής τους, τα ξύλα που στέφονται πρωταθλητές στη χώρα μας είναι το έλατο, το πεύκο, η οξιά και η δρυς. Ωστόσο, αυτό είναι μια γενική μέτρηση που δε λαμβάνει υπόψιν τις ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης. Για παράδειγμα, όλοι ξέρουμε ότι το πεύκο είναι πολύ επικίνδυνο για κύριο υλικό καύσης στο τζάκι, καθώς σκάει και εγκυμονεί ο κίνδυνος πυρκαγιάς σε υλικά που βρίσκονται κοντά σε αυτό (π.χ. χαλιά – κουρτίνες).
Ποιός τύπος ξύλου είναι κατάλληλος για ψήσιμο;
Παραδοσιακά στη χώρα μας χρησιμοποιείται η ελιά, το πουρνάρι και λιγότερο η ακακία για ψήσιμο. Ακόμη, ξύλα οπωροφόρων δέντρων, όπως αυτό της πορτοκαλιάς, χρησιμοποιούνται κατά κόρον για ψήσιμο, καθώς προσδίδουν πολύ ευχάριστα αρώματα. Ξύλο μηλιάς και κερασιάς, καθώς και το ξύλο της αμπέλου επίσης χρησιμοποιούνται για ψήσιμο και προσδίδουν ευχάριστα αρώματα. Τέλος, ξύλα που παραδοσιακά θεωρούνται στη χώρα μας ακατάλληλα για οποιοδήποτε χρήση, όπως αυτό της συκιάς, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι χρησιμοποιούνται από σεφ του εξωτερικού για ψήσιμο μοσχαρίσιου κρέατος.
Κάποιοι τύποι ξύλου που δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως καυσόξυλα είναι:
Χλωρά ξύλα
Τα χλωρά φρεσκοκομμένα ξύλα έχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία και είναι πολύ δύσκολο να πάρουν φωτιά. Ακόμα και στην περίπτωση ωστόσο που θα ανάψουν, θα παράξουν πολύ μεγάλα ποσά καπνού, λόγω της εξάτμισης των υγρών τους. Τα ξύλα θα πρέπει να έχουν στεγνώσει για τουλάχιστον 6-8 μήνες πριν τη χρήση τους, ενώ ορισμένοι τύποι ξύλου χρειάζονται ακόμη και 2 χρόνια για να φτάσουν σε ένα ανεκτό επίπεδο.
Επεξεργασμένο ή βαμμένο ξύλο
Αρκετά επεξεργασμένα και βαμμένα ξύλα περιέχουν επικίνδυνα χημικά, που είναι απαραίτητα για τη μακροχρόνια διατήρηση του ξύλου σε καλή κατάσταση. Σε περίπτωση που αυτό το ξύλο καεί, τα χημικά θα απελευθερωθούν στον αέρα με ολέθρια αποτελέσματα για την υγεία μας και το περιβάλλον.
Θαλασσόξυλα
Τα ξύλα που έχει ξεβράσει η θάλασσα χρειάζονται τεράστια προσπάθεια για να ανάψουν, και η προσπάθεια αυτή δεν αξίζει τον κόπο. Τα ξύλα αυτά λόγω της μεγάλης παραμονής τους στη θάλασσα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε αλάτι. Σε περίπτωση καύσης τέτοιων ξύλων, είναι πιθανόν να εκλυθούν διοξίνες, που είναι καρκινογόνες.
Πολύ μεγάλα κούτσουρα
Τα κούτσουρα με διάμετρο μεγαλύτερη από 20 εκατοστά είναι καλό να σχίζονται πριν χρησιμοποιηθούν. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως με το να ρίχνουν τεράστια κούτσουρα στη φωτιά θα παραχθεί περισσότερη φλόγα. Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν ισχύει. Στην ουσία θα έχουμε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Είναι χρήσιμο να διαθέτουμε ένα εύχρηστο αλυσοπρίονο για τέτοιες περιπτώσεις. Η εταιρία STIHL διαθέτει μια μεγάλη γκάμα από μικρά εύχρηστα και επαναφορτιζόμενα αλυσοπρίονα, που είναι η ιδανική επιλογή για το κόψιμο μεγάλων κούτσουρων σε μικρότερα κομμάτια. Είναι αθόρυβα, δυνατά και αποτελεσματικά. Τα επαναφορτιζόμενα αλυσοπρίονα της STIHL είναι ιδανικά για όσους θέλουν να δουλεύουν αποδοτικά, με ησυχία και χωρίς ρύπους. Το αλυσοπρίονο MSA 120 C-BQ διατίθεται χωρίς μπαταρία και φορτιστή. Είναι ένα εξαιρετικά ελαφρύ και αθόρυβο επαναφορτιζόμενο αλυσοπρίονο για την περιποίηση του κήπου και την κοπή καυσόξυλων. Η ειδική αλυσίδα 1/4 » PM3 κόβει με υψηλή ακρίβεια, γλιστρά εύκολα μέσα στο ξύλο, κάτι που εξασφαλίζει λεία τομή.
Μεγάλο ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν τα μικρά βενζινοκίνητα αλυσοπρίονα της STIHL. Το MS 170 είναι ένα εύχρηστο βενζινοκίνητο αλυσοπρίονο με κινητήρα STIHL 2-MIX. Πρόκειται για ένα μικρό μοντέλο 1,6 Hp, 4,1 kg, ειδικά σχεδιασμένο για κοπή καυσόξυλων. Διακρίνεται για τον απλό χειρισμό χάρη στον μοχλό πολλαπλών λειτουργιών, για τον οικονομικό κινητήρα 2-MIX που είναι φιλικός προς το περιβάλλον, καθώς και για το αυτόματο σύστημα λίπανσης της αλυσίδας STIHL Ematic για άριστη λίπανση της αλυσίδας. Αν χρειαζόμαστε ελαφρώς περισσότερη ισχύ, η STIHL διαθέτει το εξαιρετικό MS 180. Έχει ισχύ 1,9 Hp και οικονομικό κινητήρα 2-ΜΙΧ. Αποτελεί ένα μικρό μοντέλο για κοπή καυσόξυλων, με περισσότερη ισχύ και πλευρικό τεντωτήρα αλυσίδας για ασφαλές και απλό τέντωμα της αλυσίδας. Διατίθεται στην έκδοση 40 cm για κοπή χοντρών κλαδιών και διαθέτει οικονομικό κινητήρα 2-MIX.
